تشبیهات و تمثیلات قرآن (کتاب)«تشبیهات و تمثیلات قرآن کریم» نوشته دکتر جهان بخش ثواقب مشتمل بر مجموعه‌ای از تمثیلات و تشبیهات قرآن کریم است و با این هدف فراهم آمده است که جوانان و مشتاقان فرهنگ قرآنی ضمن استفاده نمودن از این امثال، با آیات قرآنی و زبان قرآن آشنا و مانوس گردند و در قالب مثل، حقایق قرآنی را بهتر فهم و درک نمایند. ۱ - معرفی کتابدر شیوه نگارش این کتاب سعی شده تا ابتدا یک قطعه کوتاه ادبی متناسب با موضوع آیه تمثیل نوشته شود و سپس آیه مورد نظر و ترجمه آن قرار گیرد. شان نزول آیات هم در حد میسور آمده و در مواردی نیز که لازم بوده، تفسیر مختصری آورده شده است. مطالب کتاب در دو بخش تمثیلات و تشبیهات تنظیم شده است، اگرچه تفکیک آنها از هم دشوار است، چراکه آیات تمثیلی قرآن خود متضمن تشبیهات نیز هستند. کلیاتی نیز از تعاریف، انواع و فواید مثل، اقسام امثال قرآن، امثال در میان اقوام، امثال در میان ایرانیان و امثال عرب در مدخل کتاب آمده است. ۲ - ساختار کتابکتاب دارای یک مقدمه و یک مدخل و دو بخش اساسی و عمده است. در مدخل «کلیاتی در تعاریف، اقسام و فوائد مثل» عناوین ذیل به چشم می‌خورد: مثل و معانی آن، فواید مثل، اقسام مثل، امثال در میان اقوام، امثال در میان ایرانیان، مثل در قرآن، اقسام امثال قرآن، تالیفات در زمینه امثال قرآن و امثال عرب. بخش اول تمثیلات قرآن نام دارد و شامل ۲۰ نوع تمثیل است: ۱- تمثیل منافقان، ۲- تمثیل انفاق فی سبیل الله ۳- تمثیل انفاق ریاکارانه ۴- تمثیل اعتدال در انفاق ۵- تمثیل زندگانی دنیا ۶- تمثیل بتها ۷- تمثیل کفران نعمت ۸- تمثیل کافر و مؤمن ۹- تمثیل اعمال کافران ۱۰- تمثیل حق و باطل ۱۱- تمثیل عالم بی عمل ۱۲- تمثیل یاران پیامبر ۱۳- تمثیل خشم مشرکین ۱۴- تمثیل قرآن ۱۵- تمثیل نور توحید ۱۶- تمثیل بهشت متقیان ۱۷- تمثیل عیسی علیه‌السّلام ۱۸- تمثیل زنان ۱۹- تمثیل پیرزن نخ ریس ۲۰- تمثیل استخوان پوسیده. [۱]
تشبیهات و تمثیلات قرآن، جهان بخش ثواقب، ص۹ به بعد.
بخش دوم: تشبیهات قرآن نام دارد و شامل ۷ نوع کلی تشبیه است: ۱- هنگامه قیامت ۲- حشر و قیامت ۳- منکران قیامت ۴- نقمت‌های جهنم ۵- نعمت‌های بهشتی ۶- حکایات اقوام ۷- آیات ربوبی. در ذیل هریک از انواع تمثیل و تشبیه چندین تمثیل و تشبیه که با موضوع مناسبت داشته آورده شده است. [۲]
تشبیهات و تمثیلات قرآن، جهان بخش ثواقب، ص۲۵۹ به بعد.
در نهایت بخش پیوستها قرار دارد که در آن به ۱- امثال مخفی (پوشیده- کامنه) قرآن ۲- فهرست امثال سائره یا ارسال المثل ۳- آیه‌های نور (تشبیهات) اشاره شده است. [۳]
تشبیهات و تمثیلات قرآن، جهان بخش ثواقب، ص۳۷۹ به بعد.
در پایان کتاب فهرستهای ذیل موجود است: فهرست منابع و مآخذ، نامهای اشخاص، جایها، اقوام، خاندان و قبیله‌ها، کتابها، نام انتشارات، نام گروهها، فرق، مذاهب و بتها، فهرست حوادث، موضوعات و موجودات خاص، فهرست نامهای جانوران. [۴]
تشبیهات و تمثیلات قرآن، جهان بخش ثواقب، ص۴۰۵ به بعد.
۳ - نسخه شناسیاین کتاب به قلم دکتر جهانبخش ثواقب در قطع رقعی و با جلد شومیز در ۴۳۹ صفحه برای اولین بار از طرف نشر قو، شیراز در سال ۱۳۷۶ به چاپ رسیده است. ۴ - منبع۱- بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، جاول، ص۶۲۴ ۲- مقدمه نویسنده کتاب. ۵ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |